In gesprek met AWVN vertelt Bettina Haarbosch, Programmamanager Diversiteit & inclusie bij NS, hoe maatschappelijk verantwoord werkgeven in de dagelijkse realiteit vorm krijgt.

Een vrouw in de IT, een statushouder in finance of een 58-jarige die alsnog machinist wil worden? Bij NS kan het, en dat is geen toeval. Diversiteit, duurzaamheid en gelijke kansen zijn er verankerd in beleid en praktijk.

De visie van Haarbosch is helder: ‘Zonder inclusieve werkomgeving gaat het niet werken. Mensen moeten zich thuis voelen. Punt. Vroeger had je het over de drie p’s: people, planet en profit. Bij NS zijn die in elkaar verweven. Iedereen moet met het OV kunnen reizen; dat is een basisvoorziening. Dat doen we zo duurzaam mogelijk. En we zorgen dat iedereen bij ons kan werken en gelijke kansen krijgt. Voor mij is dat maatschappelijk verantwoord werkgeven.’

Drie groepen als ingang naar beter werkgeverschap 

Binnen het diversiteitsbeleid richt NS zich bewust op drie groepen: vrouwen in leidinggevende functies, medewerkers met verschillende culturele achtergronden en neurodivergente collega’s. Niet omdat alleen zij aandacht nodig hebben, maar omdat hier kansen liggen voor brede verandering. ‘We hebben naast onze diversiteitsnetwerken ook werkgroepen op gebied van neurodiversiteit opgezet waarin medewerkers ervaringen kunnen delen, elkaar steunen en ons als organisatie scherp houden. Dat werkt goed.’

Tegelijkertijd benadrukt Haarbosch: ‘Zonder inclusie kun je geen diversiteit behouden. Je kunt allerlei doelen stellen, maar als mensen zich niet thuis voelen, vertrekken ze alsnog. Het gaat om gedrag, om hoe je met elkaar omgaat, om sociale veiligheid en om respect voor een andere mening. Dat moet je serieus nemen, iedere dag weer.’

Daarom zijn zichtbare rolmodellen belangrijk. ‘We zorgen ervoor dat mensen met een migratieachtergrond, vrouwen en mensen met een beperking ook leidinggevende posities hebben. En dat je ze terugziet op de werkvloer, op de website, bij bijeenkomsten. Dan denken anderen: het kan hier.’ 

Diversiteit die je ziet en voelt 

De inclusieve benadering van NS zie je terug in de dagelijkse praktijk. Zo biedt NS banen aan voor mensen met een arbeidsbeperking en voor hoogopgeleide statushouders. Zij krijgen een jaarcontract dat 2 maal verlengd kan worden. De resultaten zijn goed: ongeveer de helft stroomt daarna door naar een vaste baan bij NS, de rest vindt dankzij deze ervaring vaak elders werk.

In de TechniekFabriek van NS worden jongeren via leerwerktrajecten opgeleid tot monteurs. Tegelijkertijd worden ook mensen van zestig aangenomen; als machinist, monteur of in de IT. ‘Er zijn mensen die zeggen: “Ik had nooit gedacht dat ik op mijn zestigste nog een loopbaan in IT zou beginnen”, en dan gebeurt het gewoon.’
Soms komen sollicitanten met een heel ander verhaal. ‘Een oud-bankmedewerker die op zijn 55ste zegt: “Nu wil ik eindelijk machinist worden.” Die gaat het opleidingstraject in en rijdt een jaar later treinen. Dat vind ik prachtig.’ 

Van welzijn tot werkplekken 

De aandacht voor mensen stopt niet bij de instroom. NS investeert structureel in ontwikkeling, vitaliteit en welzijn. ‘We hebben een leerportaal, een breed hulpaanbod op het gebied van vitaliteit, en we zorgen voor aangepaste werkplekken als dat nodig is. We hebben stilteruimtes en kolfruimtes op ons hoofdkantoor en in de verblijven op de  stations.’ Ook voor zwangere vrouwen is er aandacht: ‘Vrouwelijke machinisten en servicemedewerkers gaan bij ons op tijd “van de trein af”, zoals we dat noemen. Dan krijgen ze passende taken, zodat ze gezond kunnen blijven werken.’ 

Sociale veiligheid boven alles 

Haarbosch is realistisch over wat nog beter kan. ‘Ik zou willen dat onze collega’s wat minder naar hun hoofd krijgen als ze aan het werk zijn. De manier waarop sommige reizigers met ons personeel omgaan, is ronduit respectloos. Dat raakt me. Als werkgever kun je dat niet altijd voorkomen, maar je kunt wel blijven uitspreken dat het onacceptabel is. En zorgen dat medewerkers zich gesteund voelen.’  

Duurzaam ondernemen hoort erbij 

Naast de sociale thema’s, is duurzaamheid minstens zo belangrijk. NS werkt aan vergroening van het wagenpark en investeert in beplanting op stations. Alles onder één paraplu: ‘Wij noemen dat “voor iedereen en door iedereen”. Toegankelijke treinen, duurzame keuzes en een werkvloer waar mensen zichzelf kunnen zijn. Dat is maatschappelijk verantwoord werkgeven.’ 

Dit is een verkorte versie. Lees het volledige artikel op de website van AWVN. 

Lees ook: 

• Kickstartbanen NS helpen nieuwkomers groeien