Obstakels uit de weg ruimen en voor de hand liggende dingen goed regelen: dit is er een goed voorbeeld van. Kamerlid Anne-Marijke Podt (D66) heeft een wetsvoorstel ingediend, gericht op versnelde toegang voor asielzoekers tot de arbeidsmarkt. Deze week liep de termijn voor de online consultatieronde af. Refugee Talent Hub is groot voorstander van deze wet en heeft dat ook laten weten. En we zien ook nog een puntje voor verbetering.

Veel werkgevers willen het talent en vakmanschap van nieuwkomers graag benutten - niet alleen van statushouders maar ook van asielzoekers. Andersom geldt dat ook. Een groot deel van de kandidaten met een vluchtelingenachtergrond – inclusief de groep in afwachting van hun asielprocedure - staat te popelen om aan het werk te gaan, maar ervaren dat het lastig is om de arbeidsmarkt te betreden en om (passend) werk te vinden. Bij een versnelde en verbeterde toegang tot werk hebben werkgevers én nieuwkomers baat; daarom is Refugee Talent Hub voorstander van het initiatiefwetsvoorstel van Anne-Marijke Podt. 

De kern van het wetsvoorstel is tweeledig: 

• Werkgevers hoeven geen tewerkstellingsvergunning meer te regelen als zij asielzoekers in dienst nemen. In plaats daarvan moeten ze een melding doen bij het UWV, net als bij Oekraïners al het geval is. Dat scheelt een hoop administratieve rompslomp en gaat sneller. Ter informatie: nu wachten werkgevers en nieuwkomers die het samen eens zijn over een baan soms wekenlang op het benodigde papiertje. 
• De wachtperiode voor kansrijke asielzoekers wordt verkort van zes maanden tot één maand na het doen van de asielaanvraag, zodat deze groep niet stil hoeft te zitten in afwachting van hun aanvraag. 

Daarnaast wordt met deze wet vastgelegd dat er geen beperking in tijd meer mag worden opgelegd, zoals voorheen het geval was doordat asielzoekers slechts 24 weken per jaar mochten werken. Deze regel ging in november 2023 gelukkig al van tafel en dat wordt hiermee formeel bevestigd. 

Wij juichen dit toe. Werkgevers die nu kampen met een krappe arbeidsmarkt zijn geholpen met extra arbeidspotentieel en organisaties met een divers personeelsbestand zijn aantoonbaar succesvoller en toekomstbestendiger. Daarnaast toont de succesvolle arbeidsintegratie van Oekraïners, die een aparte status hebben, dat de voorgestelde aanpassingen positieve resultaten kunnen hebben. 

Stilzitten is voor niemand goed

Wat de wet voor ons nóg sterker zou maken, is als dit voorstel van toepassing zou zijn op alle asielzoekers. De term 'kansrijke asielzoekers' is verwarrend, en kan leiden tot vertraging en terughoudendheid bij werkgevers. En stilzitten is voor niemand goed. 

Het rapport van onderzoeksbureau SEO (2024), uitgevoerd in opdracht van onder andere Refugee Talent Hub, is hier ook duidelijk over: werkende asielzoekers zijn gezonder en gelukkiger, integreren sneller en leveren een grotere bijdrage aan de Nederlandse samenleving. Ook toont het onderzoek dat een verbeterde arbeidsmarkttoegang in totaal bijna € 2 miljard oplevert aan extra welvaart voor de Nederlandse samenleving over een periode van tien jaar. 

Kortom: de door Anne-Marijke Podt voorgestelde maatregelen zijn een welkome stap richting versnelde en verbeterde arbeidstoegang voor nieuwkomers. Wij stellen voor: schrap het woordje 'kansrijk' in het wetsvoorstel. Dan krijgen nog meer werkgevers de kans om de talenten te ontdekken die zoveel nieuwkomers meebrengen. En krijgen nog meer nieuwkomers de kans om zich te ontwikkelen, zelfredzaam te worden, en een grotere bijdrage aan de Nederlandse samenleving te leveren.