Veel Nederlandse bedrijven willen graag met statushouders werken. Zij weten vaak alleen niet hoe. Hoe kunnen de goede intenties van bedrijven omgezet worden naar succesvolle acties gericht op de inclusie van vluchtelingen in het bedrijfsleven?

Deze vraag houdt mij al bezig sinds een vriend zijn ervaringen met het Nederlandse bedrijfsleven met mij is gaan delen. Toen hij hier in 2016 naar Nederland kwam, heeft hij er alles aan gedaan om zo aantrekkelijk mogelijk te worden voor Nederlandse bedrijven. Nederlands diploma, goede taalbeheersing, een groot sociaal netwerk, maar dit leek lange tijd niet genoeg. Veel bedrijven zagen hem niet staan. Wisten hem niet op waarde te schatten. Toch is het hem gelukt en heeft hij nu een vast contract. Hiervoor was het wel nodig dat iemand het talent in hem zag, een lichtpuntje. Iemand die hem niet reduceerde tot het enkelvoudige verhaal van de zielige, kwetsbare en hulpbehoevende vluchteling.

Interviews

Het thema vluchtelingen en werk kwam mede door zijn verhaal centraal te staan tijdens mijn master Societal Resilience en mijn werk voor de Refugee Academy, de onderzoeksgroep gericht op vluchtelingen van de Vrije Universiteit. Al snel kwam ook de Refugee Talent Hub bij mij op de radar als interessante organisatie waar ik uiteindelijk de onderzoekstage voor mijn master zou gaan doen. In deze blog vertel ik over mijn ervaringen tijdens mijn stage en het onderzoek dat ik gedaan heb voor Accenture, initiatiefnemer en een van de oprichters van de Refugee Talent Hub. Voor mijn onderzoek heb ik interviews afgenomen met Accenture-medewerkers met en zonder vluchtelingenachtergrond. Met het doel om de verschillende perspectieven op het werken met vluchtelingen in kaart te brengen en waar nodig met elkaar te contrasteren. Hier deel ik mijn ervaringen.

Kijkje in de keuken

Sinds september 2020 ben ik begonnen met mijn stage bij de Refugee Talent Hub en (dus) ook met de voorbereidingen voor het onderzoek voor Accenture. De eerste maand was het nog toegestaan om met een beperkt aantal mensen op kantoor te zitten. Ik kreeg elke dag mee hoe mijn collega’s van de Refugee Talent Hub contact hadden met werkgevers, ik zag hoeveel bedrijven vluchtelingen werk(ervaring) willen bieden door middel van mentortrajecten, speeddates, webinars, opleidingstrajecten, traineeships en ga zo maar door. Al snel volgde de omschakeling naar alles online. Onderzoek achter mijn laptop. Dat was even wennen. Het kijkje in de keuken van het bedrijfsleven werd al snel een kijkje op de laptop in mijn eigen keuken. Alle interviews vonden vanaf dat moment online plaats. Mijn voornaamste zorg was dat ik online geen veilige setting kon creëren waar persoonlijke ervaringen gedeeld konden worden. Dit bleek gelukkig mee te vallen. Veel van de geïnterviewde werknemers spraken openlijk over hun ervaringen op de werkvloer met betrekking tot de inclusie van vluchtelingen.

Mijn eigen vooronderstellingen

Gedurende het onderzoek kwam ik er ook achter dat ik zelf soms te vooringenomen was bij het afnemen van interviews. Door alle verhalen die ik had gehoord over de moeite die vluchtelingen kunnen hebben met het vinden en behouden van werk, merkte ik dat ik mij soms meer richtte op wat er niet goed ging dan op wat er wel goed ging binnen het bedrijf. Zo kwam het voor dat ik een werknemer met vluchtelingenachtergrond interviewde die ondertussen al een succesvolle carrière had en binnen enkele jaren meerdere malen promotie had gemaakt. Ik was zoekende tijdens dit interview omdat ik vooral hoopte op antwoorden die de pijnpunten in de organisatie bloot zouden leggen. Die kwamen er nauwelijks.

Breed gedeeld binnen Accenture

Het viel mij ook op hoeveel geïnterviewden waardeerden dat er naar dit onderwerp onderzoek gedaan werd. Iedereen had er een uur of langer voor uitgetrokken om mij te woord te staan. Soms kreeg ik de vraag of Accenture echt van plan was hier iets mee te doen. Daar kon ik met alle vertrouwen ja op zeggen: dat is zeker het geval. Mijn onderzoeksresultaten worden gedeeld binnen Accenture, zoals met corporate citizenship en HR om lessen te trekken en mede bij te dragen aan het beleid. En binnenkort zit ik met de Managing Director van Accenture Nederland om ze te bespreken – waarover meer in mijn volgende blog. Ik kan het dan ook alleen maar waarderen dat Accenture mij deze kans heeft gegeven om onderzoek te doen en bereid is om gezamenlijk na te denken over wat goed gaat en wat beter kan wat betreft het aannemen en behouden van vluchtelingentalenten.

**En nu? **

Vanaf februari ga ik aan de slag met mijn master thesis. Ook dit doe ik weer vanuit de Refugee Talent Hub en ook dan staat het thema vluchtelingen en werk centraal. Ik ga bij twee andere Nederlandse bedrijven onderzoek doen. Dit zal in twee fases gebeuren. In de eerste fase doe ik onderzoek naar de perspectieven van verschillende werknemers met en zonder vluchtelingenachtergrond op de inclusie van vluchtelingen in het bedrijf. In de tweede fase organiseer ik een sessie met de betrokken personen om op de resultaten te kunnen reflecteren en om gezamenlijk tot condities voor een inclusievere organisatie te komen. Dat de lichtpuntjes integraal onderdeel worden van de organisatie. Ik kijk er naar uit om alle onderzoeksresultaten te presenteren en met geïnteresseerden hierover in gesprek te gaan!