3 januari 2025
Blijf de mens zien
- verzoening
- menselijkheid
- polarisatie
- opinie
Noor Broeders, oud-collega bij Refugee Talent Hub, ontmoette tijdens een netwerkdiner van Accenture een man die uit Ethiopië was gevlucht. In Nederland kwam hij iemand tegen die tijdens de burgeroorlog recht tegenover hem had gestaan. Wat begon met woede en verdriet, eindigde in verzoening – en daar kunnen we allemaal iets van leren, zegt ze.
Tijdens een netwerkbijeenkomst in Sloterdijk met nieuwkomers die graag aan de slag willen, ontmoette ik Michael. Michael komt uit Ethiopië, is van mijn leeftijd (28) en kwam hier in z’n eentje naartoe nadat bijna iedereen in zijn directe omgeving was vermoord tijdens de ethnische burgeroorlog in Tigray. Zijn reis duurde anderhalf jaar, en hij had nooit verwacht in Nederland te eindigen.
In een van zijn eerste nachten in Ter Apel hoorde Michael op zijn gedeelde slaapkamer iemand spreken in het accent van ‘de vijand’. Hij was woest, verdrietig, bang, maar bleef rationeel: escaleren zou zijn kansen vergooien. Wat begon met vermijden en negeren, verschoof geleidelijk naar horen, aankijken, luisteren en in een later stadium zelfs praten, vertellen, lachen. Met een mens.
Toen Michael mij dit vertelde dacht ik aan het boek Over de kloof van Maurits Chabot dat gaat over onwerkelijke vriendschappen tussen mensen die op het eerste gezicht veroordeeld lijken tot vijandschap. Het boek en het verhaal van Michael doen mij realiseren dat erkenning, acceptatie en verzoening beginnen bij één fundamenteel principe: de mens blijven zien, achter de daden en het verleden. Dit zet mij aan het denken. Het is dus mogelijk.
Scheldpartijen en razernijen
De oorlogen die momenteel woeden, vergroten de polarisatie in onze samenleving. De meest recente discussies en uitbarstingen, op straat en online, leggen dit pijnlijk bloot. En ja, het is begrijpelijk dat emoties hoog oplopen. Logisch dat redeneringen van onrecht en onbegrip zich soms vertalen in uitbarstingen, scheldpartijen en razernijen. Het is rationeel namelijk bijna niet uit te leggen wat mensen elkaar op dit moment aan doen en het is logisch dat we door al het onmenselijke geweld soms even niet meer weten waar we het zoeken moeten.
Maar wat is er nodig om beide waarheden te laten bestaan in ons hoofd, te blijven inzien dat er voor beide kanten wat te zeggen valt en dat het, aan beide kanten, nog steeds mensen zijn? Ja, dat is harder werken, mentaal, en dat gaat niet vanzelf. Het vereist, zoals Marius Hora Adema mooi beschreef, moed om onze eigen emoties onder ogen te zien en ruimte te maken voor die van een ander. Maar, als Michael het kan, dan kunnen wij het toch ook?
Ik heb hem het boek opgestuurd in het AZC waar hij nu verblijft. Hij vond het prachtig en heeft het inmiddels uit. Het lezen duurde alleen wat langer dan gehoopt, zei hij, door zijn rijexamen en Nederlandsstudie. Gaat best prima dus, dat integreren.
Lees hier het gehele artikel op de website van het Parool.