7 november 2025
Een goed leerwerktraject is een oplossing voor bijna alles
- energietransitie
- techniek
- recruitment
Thomas Gesink is sociaal ondernemer en oprichter van Bureau Raakt. Hij werkte o.a. met VluchtelingenWerk Nederland aan het opzetten van leerwerktrajecten bouw, techniek en energie. Houda Zaït is partnershipmanager bij Refugee Talent Hub en zette dit jaar samen met Alliander, Enexis en TenneT het leerwerktraject Energy Skills op. Hoe kijken zij naar leerwerktrajecten en wat willen ze initiatiefnemers van vergelijkbare programma’s graag meegeven?
Duurzame impact
‘Waar we meer van nodig hebben in de samenleving, zijn crisisresistente oplossingen,’ begint Thomas meteen bevlogen. Er zijn veel mooie projecten, pilots en proefballonnetjes. Maar dat zijn niet allemaal structurele, duurzame oplossingen voor integratie vraagstukken. ‘Ik zou willen dat we ons als maatschappelijk middenveld en (sociale) werkgevers minder laten tegenhouden door de nationale politieke wind. Dat we meer op de lange termijn durven kijken naar de oplossing van die vraagstukken, voor nieuwkomers, economie en maatschappij.’
Houda knikt instemmend: ‘Daarom ben ik fan van leerwerktrajecten. Dat mes snijdt aan zoveel kanten. Precies wat Thomas zegt. Mensen vinden een baan, werkgevers vinden talent en de maatschappij heeft meer participerende burgers. Het is een investering voor de toekomst, die we met z’n allen gewoon moeten doen.’ Het meest waardevolle aan zo’n leerwerktraject? ‘Deelnemers groeien, werkgevers ontwikkelen zich, waardevolle regionale en sectorale partnerschappen ontstaan.’
En die partnerschappen, die zijn essentieel. Met organisaties in de regio, gemeenten en maatschappelijke organisaties. Maar wel op basis van gelijkwaardigheid. ‘Expertises vullen elkaar aan en daardoor ontstaan mogelijkheden. Alle leerwerktrajectpartners komen iets brengen en we leren daarin van elkaar. Gezamenlijk creëer je een passend aanbod. Dat komt ook met verantwoordelijkheid: iedereen moet z’n eigen rol pakken in die samenwerking. Dán sta je sterk, maak je een succes van het leerwerktraject en creëer je duurzame impact. Niet alleen voor alle betrokkenen bij het eerste traject, maar ook voor de toekomst.’
In het diepe
Houda heeft net het eerste traject van Energy Skills afgerond. Ze vertelt dat het best complex was om de neuzen dezelfde kant op te krijgen – in elke organisatie werkt het nou eenmaal anders en lopen zaken op een andere manier. ‘Wij hebben Energy Skills met een toegewijd kernteam opgezet. Dat hielp, want je moet een open gesprek kunnen voeren over skills, mandaat, KPI’s, vacatures… Je kunt dit soort trajecten in mijn optiek alleen in co-creatie goed neerzetten. Dat betekende dat wij vanuit Refugee Talent Hub onze coördinerende en adviserende rol moesten pakken, maar ook dat de werkgevers bijvoorbeeld echt gingen staan voor de vacatures, voor de monteurs die we gingen opleiden. En terwijl het voor iedereen vanzelfsprekend is dat nieuwkomers werknemersvaardigheden leren, moeten ook werkgevers zich open kunnen stellen en nieuwe dingen leren.’
‘Draagvlak creëren bijvoorbeeld. Dat is meer dan dat een directeur roept dat dit belangrijk is. Hoe neem je de rest van de organisatie effectief hierin mee? Hoe ga je om met taal- en cultuurverschillen? Dat blijft maatwerk en daar zijn gelukkig allerlei tools voor die je kunt toepassen binnen een leerwerktraject,’ vult Thomas aan. ‘Tegen werkgevers zou ik willen zeggen: durf kritisch in de spiegel te kijken, wees je bewust van de kracht en valkuilen binnen je organisatie. En werk samen met een maatschappelijk partner en vakopleider die doet waar zij goed in zijn. Zodat je klaar bent om in het diepe te springen.’
Zes succesfactoren
In hun werk komen Houda en Thomas verschillende redenen tegen om een leerwerktraject op te starten. Bijvoorbeeld personeelstekort, diversiteit & inclusie of innovatie. Vanuit welk perspectief je als werkgever ook een leerwerktraject wil aangaan, deze zes factoren zijn volgens Houda en Thomas essentieel om het te doen slagen:
- 1. Zonder vacatures, vaktaal en vakopleiding, geen mensen aan het werk
Zonder vacatures, vaktaal en een passende vakopleiding krijg je niemand duurzaam aan het werk. Werkgevers en branches moeten de banen garanderen en de opleiding moet aansluiten bij de praktijk — inclusief taal en cultuur op de werkvloer. - 2. Structurele financiering
Om leerwerktrajecten op te zetten, is financiering nodig. Die investering doe je niet voor één traject; je bouwt iets duurzaams op. Structurele financiering is dus cruciaal. - 3. Coördinatie en projectleiding met mandaat en goede planning
Een project zonder mandaat verzandt en alleen met een goede planning waar alle projectpartners zich aan committeren, kom je ergens. Van een goede planning kun je ook afwijken als dat nodig is – voor flexibiliteit is structuur belangrijk. - 4. Goed regionaal samenwerkingsverband
Het is van groot belang dat zaken kunnen worden afgestemd tussen werkgevers, gemeenten, werkgeversservicepunten, opleidingspartners en maatschappelijke partners. De lijntjes moeten kort zijn, de neuzen dezelfde kant op staan. - 5. De betrokken werkgevers zijn mede-eigenaar van het project
Een leerwerktraject organiseer je samen vanuit gelijkwaardigheid. Als werkgever word je hierin ondersteund, maar je hebt ook je eigen rol en verantwoordelijkheid. - 6. Goede begeleiding van de maatschappelijk partner
Goede begeleiding voor werkgevers en nieuwkomers is essentieel voor, tijdens en na afloop van het traject. Daar hoort ook een veilige omgeving bij, waar iedereen vragen, twijfels en wensen kan delen.
Beiden zijn het er duidelijk over eens: leerwerktrajecten hebben enorm veel potentie, als je ze goed organiseert. ‘Een goed leerwerktraject is een oplossing voor bijna alles,’ concludeert Thomas lachend – en met een kern van waarheid.
Meer lezen?
- Op weg naar inclusieve techniek, bouw, en energie
- Energy Skills: van ambitie naar actie
- Energy Skills als voorbeeld in het essay 'Statushouders op de werkvloer hebben onterecht de schijn tegen'