Inspiratie uit onverwachte hoek

Er waait een gure wind. Die komt van rechts en waait zo hard dat ik overhel naar links. Maar ik wil me niet schrap zetten, niet meebuigen, me niet uit evenwicht laten brengen. Ik wil rechtop blijven staan, en onverstoorbaar stevig doorstappen op de weg die we bij onze oprichting zijn ingeslagen. De weg naar onze droom van een Nederland waarin werkgevers de talenten van vluchtelingen zien en benutten en zij dus de juiste kansen krijgen op de arbeidsmarkt.

Over die weg: we komen vooruit maar zijn er nog lang niet. Het is een proces van twee stappen vooruit en eentje achteruit. Soms een proces van één stap voorwaarts en vijf achteruit. Een mooie stap vooruit was de (terecht) grote media-aandacht voor het SEO-onderzoek dat aantoont wat de enorme maatschappelijke en economische waarde zou zijn van het afschaffen van alle belemmeringen voor asielzoekers om aan het werk te gaan: het zou de maatschappij zo’n €2 miljard opleveren. Mooie stappen vooruit waren de meer dan 130 activiteiten met werkgevers, waarmee we werken aan betere baankansen voor nieuwkomers; de lancering van het samenwerkingsverband Energy Skills; de samenwerking met collega-organisaties bij het uitwerken van de plannen voor RefugeeWork, het matchingsplatform voor nieuwkomers en werk. En de mooiste stappen vooruit zijn uiteraard de vele banen voor vluchtelingen, beter gezegd: voor professionals die toevallig ergens anders geboren zijn en die nu weer gezien worden voor wie ze zijn.

Maar grote stappen achteruit zijn de wetsvoorstellen die net voor de Kerst door de Ministerraad zijn goedgekeurd - enorme stappen achteruit. De asielnoodmatregelenwet, het tweestatusstelsel, de wet terugkeer en vreemdelingenbewaring: het zijn stuk voor stuk wetsvoorstellen die mensen klein maken, wegzetten, buitensluiten, kansen ontnemen, pesten, criminaliseren, ontmenselijken. Werk daar maar eens tegenop. 

Zijn wij aan het dweilen met de kraan open? Heeft het enige zin om te doen wat wij doen bij Refugee Talent Hub, en wat onze collega-organisaties doen, als elke stap voorwaarts teniet lijkt te worden gedaan door grote stappen achterwaarts vanuit de politiek? Alsof we keihard ons best doen om vooruit te komen op een roltrap die steeds harder de andere kant op gaat. 

Ja, het heeft zin. Heel erg veel zin. 

Want als wij stil blijven staan, gaat het nog harder de verkeerde kant op. Als wij niets zeggen, is Fabers geluid het enige geluid. Als wij niet aan vluchtelingen laten zien dat we hen zien en horen, dat we er voor hen zijn, wie dan wel? En for the record: ‘wij’ is niet Refugee Talent Hub. ‘Wij’ is iedereen die niet mee wil gaan in het frame van nieuwkomers als zondebok voor alles wat er mis is in de wereld. En die in plaats daarvan een ander verhaal vertellen, iets anders laten zien. 

En daar ben ik er het afgelopen jaar gelukkig veel van tegengekomen. Inspirerende mensen die niet bij de pakken neerzitten, maar tegengas geven en stug doorgaan met verbinden, vertrouwen en bouwen. 

Mensen als de Syrische Ramy Weiss: “Je bent als vluchteling net zo geschikt voor werk als iemand uit Europa.”, en de Turkse Őzlem Gűndűz: “Hoi, ik las net een van jullie artikelen op de website. Ik dacht dat ik misschien ook iets kon doen. Mijn Nederlands is nog niet perfect, maar ik heb iets bereikt en wil graag anderen inspireren met mijn reis.”

En mensen als Dimitrios Kantemnidis, de manager van het vluchtelingenkamp dat ik bezocht op Lesbos, die weigert in obstakels te denken (“Ignore Wilders”), Maarten van Panhuis die net zo lang aan vastgeroeste processen morrelt tot het losschiet. Ben & Jerry’s die van ons allemaal gelukszoekers maakt. Cabaretière Mouna Laroussi die in een mindblowing voorstelling goochelt met verschillende culturele perspectieven. Collega’s en bestuursleden die mij en zichzelf een spiegel voorhouden, en de weg wijzen naar hoe het anders en beter kan – en moet.  

Op een vreemde manier werkt de huidige politiek als een versterker voor onze missie. Dit kabinet staat voor alles wat ik niet wil en vind - en met zoveel contrast wordt de eigen positie scherper. Als een soort diapositief. Faber als inspirator, wie had dat gedacht. 

Tegelijkertijd: denkbeelden tegenover elkaar zetten heeft niet zo gek veel zin. Aan nog meer tegenstellingen en zwart-wit denken is geen behoefte, aan wij-zij denken is geen gebrek. 

Dus: uit deze terugblik op een bewogen jaar destilleer ik drie goede voornemens voor 2025. 

1. Rechtop blijven staan en stevig doorstappen, ook (en juist) als er grote stappen achteruit worden gezet; 
2. Samenwerken met alle mensen die dezelfde kant op willen; 
3. Blijven praten, blijven luisteren, ook (en juist) met en naar degenen die het verst van ons af staan. 

In die eerste twee heb ik heel veel zin. In die derde minder, als ik eerlijk ben – maar we gaan het wel doen. Hou ons eraan, ok? Sluiten we ons op in onze bubbel, kijken we niet meer naar het andere perspectief, worden we cynisch of wereldvreemd? Mail het aan info@refugeetalenthub.com met als subject ‘Reminder voornemens 2025’. Alvast dank! 

---